diff --git a/README.md b/README.md index cd9dd78..5e1b0ca 100644 --- a/README.md +++ b/README.md @@ -39,7 +39,15 @@ $ echo $AWS_HOME /Users/omergulen/.aws ``` -### b. `su` ve `exit` +### b. `history` +Terminal geçmişini görüntüler. +```bash +$ history + 1 whoami + 2 history +``` + +### c. `su` ve `exit` `su` kullanıcı değiştirmeye ya da `root` olmaya yarar. `su` komutundan sonra boşluk bırakılırsa `sudo root` yerine geçer. `exit` ise bağlı olunan oturumdan çıkmayı sağlar, kısayolu `CTRL+D` dir. ```bash @@ -56,7 +64,7 @@ Password: guest@host:# ``` -### c. `whatis` +### d. `whatis` whatis kullanıcı komutları, sistem çağrıları, kütüphane fonksiyonları ve manuel sayfasındaki diğer şeylerin açıklamasını görüntüler. ```bash whatis bir_sey @@ -67,7 +75,7 @@ $ whatis bash bash (1) - GNU Bourne-Again SHell ``` -### d. `whereis` +### e. `whereis` whereis çalıştırabilir dosyaları, kaynak kodlarını ve manuel sayfalarını sistem tarafından otomatik oluşturulan bir veri tabanı ile araştırır. ```bash whereis isim @@ -78,7 +86,7 @@ $ whereis php /usr/bin/php ``` -### e. `which` +### f. `which` which çalıştırabilir dosyaları belirtilmiş bir PATH (yol) içerisinde arar. Bu komut aranan çalıştırabilirlerin tam yolunu yazdırır. ```bash which program_adi @@ -89,7 +97,7 @@ $ which php /c/xampp/php/php ``` -### f. `clear` +### g. `clear` Pencere içeriğini temizler. `CTRL + L` kısayolu da aynı görevi görür. ## 1.1. Dosya Komutları @@ -97,7 +105,7 @@ Pencere içeriğini temizler. `CTRL + L` kısayolu da aynı görevi görür. cat chmod - chown + chown ve chgrp cp diff file @@ -108,15 +116,17 @@ Pencere içeriğini temizler. `CTRL + L` kısayolu da aynı görevi görür. head - lpq - lpr - lprm - ls - more - mv - rm - tail - touch + less + lpq + lpr + lprm + ls + more + mv + rm + tail + touch + umask @@ -135,19 +145,23 @@ cat dosya1 dosya2 > yeni_birlesmis_dosya cat < dosya1 > dosya2 #dosya 1'i dosya2'ye kopyalar. ``` -### b. `chmod` -```chmod``` komutu "change mode" yani mod değiştir anlamına karşılık gelmektedir ve dosyanın veya dizinin okunabilir, yazılabilir ve çalıştırabilir olmasını değiştirebilir. Daha fazla bilgi için bu [linki](https://ss64.com/bash/chmod.html) kontrol edin. +### b. `chmod` +`chmod` komutu "change mode" yani mod değiştir anlamına karşılık gelmektedir ve dosyanın veya dizinin okunabilir, yazılabilir ve çalıştırabilir olmasını değiştirebilir. Daha fazla bilgi için bu [linki](https://ss64.com/bash/chmod.html) kontrol edin. ```bash chmod -secenekler dosya_adi chmod +x -w calistir_ama_yazama ``` -### c. `chown` -chown komutu "change owner" yani sahibini değiştir anlamına karşılık gelmektedir ve verilen dosya veya dizinin sahibini kullanıcı ve grup olarak değiştirebilir. Basit kullanımı önce kullanıcı:grup adı gelir ve sonrasında dosya veya dizin adı verilir. + +### c. `chown` ve `chgrp` +`chown` komutu "change owner" yani sahibini değiştir anlamına karşılık gelmektedir ve verilen dosya veya dizinin sahibini kullanıcı ve grup olarak değiştirebilir. Basit kullanımı önce kullanıcı:grup adı gelir ve sonrasında dosya veya dizin adı verilir. ```bash chown -secenekler kullanici:grop dosya_adi ``` +`chgrp` komutu "change group" anlamından gelir ve dosyanın grubunu değiştirir. + + ### d. `cp` Dosyaları kopyalar. ```bash @@ -207,7 +221,10 @@ Dosyanın ilk 10 satırını yazdırır. head dosya ``` -### l. `lpq` +### l. `less` +`more` gibi kullanılır ama daha çok özelliği vardır. + +### m. `lpq` Yazıcı baskı sırasını yazdırır. ```bash lpq @@ -220,19 +237,19 @@ active omergulen 59 deneme 399360 bytes 1st omergulen 60 (stdin) 0 bytes ``` -### m. `lpr` +### n. `lpr` Dosyayı yazıcıdan yazdırır. ```bash lpr dosya ``` -### n. `lprm` +### o. `lprm` Yazıcı baskı sırasından bir iş siler. ```bash lprm is_numarasi ``` -### o. `ls` +### p. `ls` Dosyaları listelemek için kullanılır. Hiç bir yol veya dizin göstermezseniz bulunduğunuz dizinde çalışır. ```-l``` gibi listeleyip daha çok bilgi veren ve ```-a``` gibi tüm dosyaları (gizliler dahil) gösteren parametreleri vardır. Daha detaylı bilgi için [link](https://ss64.com/bash/ls.html). ```bash ls secenek @@ -250,13 +267,13 @@ drwxr-xr-x 17 omergulen staff 578 Mar 27 23:36 .git -rwxr-xr-x 1 omergulen staff 2702 Mar 25 18:08 .gitignore -### p. `more` +### q. `more` Dosyanın ilk kısmını gösterir (```Space``` ile hareket eder ve ```q``` ile çıkılır). ```bash more dosya ``` -### q. `mv` +### r. `mv` Dosyayı taşır. ```bash mv dosya1 dosya2 @@ -268,7 +285,7 @@ Ayrıca dosyanın ismini değiştirmek için kullanır. mv eski_isim yeni_isim ``` -### r. `rm` +### s. `rm` Dosyaları silmeye yarar. Bunu bir dizin üzerinde kullanmaya çalışmak hataya yol açar. `rm: directory: is a directory` Dizin silmek için `-r` kullanmalısınız. Silinmeyen dosyaları zorla silmek için de `-f` komutu kullanılmaktadır. ```bash @@ -277,14 +294,14 @@ rm dosya #### DİKKAT: `rm -rf /` komutu tüm sistemin silinmesine yol açar, sanal makine dışında kullanılması tehlikelidir. -### s. `tail` +### t. `tail` Outputs the last 10 lines of file. Use `-f` to output appended data as the file grows. Dosyanın son 10 satırını yazdırır. `-f` parametresiyle çıktıyı sona ekler dosya büyüdükçe. ```bash tail dosya ``` -### t. `touch` +### u. `touch` Yetki ve zaman etiketini günceller. Böylelikle dosya var olmamışsa yaratır. ```bash touch dosya @@ -294,6 +311,17 @@ touch dosya $ touch trick.md ``` +### v. `umask` +`umask` dosya oluşturma kuralı belirlemek için kullanılır. Default Linux umask'ı = `022`'dir ve anlamı: eğer bir dosya/dizin oluşturursak dosya izinleri `666 - 022 = 644`, dizin izinleri `777-022 = 755` olacaktır. Bu da `umask -S` komutu ile daha anlaşılır bir şekilde görüntülenebilir; +```bash +$umask +0022 +$umask -S +u=rwx,g=rx,o=rx +``` +yani u(owner): için okuma,yazma ve çalıştırma +g(group) ve o(others): için okuma ve çalıştırma anlamına gelmektedir. + ## 1.2. Text Komutları @@ -313,6 +341,7 @@ $ touch trick.md +
tr uniq wc> ve >>
@@ -707,6 +736,10 @@ $ wc ornek.txt ``` `7459` satır, `15915` kelime ve `398400` karakter içerir. + +### n. `>` ve `>>` +Komutun çıktısını bir dosyaya yazmaya yararlar. `>` var olan dosyanın üzerine yazar, `>>` ise dosyaya ekleme yapar. + ## 1.3. Dizin Komutları @@ -722,11 +755,39 @@ Sizi bir dizinden diğerine taşır(change directory). Aşağıdaki ```bash $ cd ``` -komutu sizi `home` dizinine taşır. Bu komut isteğe bağlı `dizin_adi` değişkeni alır ve sizi o dizine götürür. +komutu sizi `home` dizinine taşır, `cd ~` 'de aynı işi görür. Bu komut isteğe bağlı `dizin_adi` değişkeni alır ve sizi o dizine götürür. ```bash cd dizin_adi ``` +`cd ..` bir üst dizine döndürür. +```bash +$pwd +/home/a/b/c/d + +$cd .. +$pwd +/home/a/b/c + +$cd .. +$pwd +/home/a/b +``` + +`cd -` son dizine geri döndürür. +```bash +$pwd +/ + +$cd /home +$pwd +/home + +$cd - +$pwd +/ +``` + ### b. `mkdir` Yeni dizin oluşturur. ```bash @@ -751,7 +812,7 @@ pwd - + @@ -760,18 +821,20 @@ pwd - - - - - - - + + + + + + + + + - - - + + +
dig du fgfingerfinger last man
ping ps quotascpsshtoptracerouteunameuptimewrebootshutdownscpsshtoptracerouteunameuptimew
wgetwhoamiwhoiswgetwhoamiwhois
@@ -844,12 +907,12 @@ du -sh resimler Örnek: ```bash -# jobs +$ jobs [1] Running bash download-file.sh & [2]- Running evolution & [3]+ Done nautilus . -# fg %1 +$ fg %1 ``` ### i. `finger` @@ -908,7 +971,10 @@ Disk kotanı gösterir. quota -v ``` -### p. `scp` +### p. `reboot` +Makine yeniden başlatır. + +### q. `scp` Lokal sunucu ve uzak sunucu veya iki uzak sunucu arasında dosya aktarımını sağlar. *lokal sunucudan uzak sunucuya* @@ -925,7 +991,10 @@ scp -r kullanici@sunucu:dizin/kaynak_dizin hedef_dizin scp -P port kullanici@sunucu:dizin/kaynak_dosya hedef_dosya ``` -### q. `ssh` +### r `shutdown -h` +Makineyi kapatma komutudur. Genellikle `shutdown -h now` olarak kullanılır, `now` şimdi kapat anlamına gelir, farklı süreler de girilebilir. + +### s. `ssh` ssh (SSH client) uzak makineye bağlanmak ve üzerinde komut çalıştırmak için tasarlanmış bir programdır. ```bash ssh kullanici@sunucu @@ -935,10 +1004,10 @@ ssh kullanici@sunucu ssh -p port kullanici@sunucu ``` -### r. `top` +### t. `top` Anlık aktif işlemleri görüntüler. -### s. `traceroute` +### u. `traceroute` Bir ip paketinin (örnek olarak ping işlemini gerçeleştirirken kullandığımız ICMP paketi de olabilir) hedef adresine varana kadar hangi sunucu ve/veya yönlendiriciler üzerinden geçtiğini görmemize imkan sağlayan bir programdır. Örnek: @@ -946,29 +1015,29 @@ Bir ip paketinin (örnek olarak ping işlemini gerçeleştirirken kullandığım traceroute 8.8.8.8 ``` -### t. `uname` +### v. `uname` Kernel bilgisini gösterir. ```bash uname -a ``` -### u. `uptime` +### w. `uptime` Sunucunun ne zamandır açık olduğunu gösterir. -### v. `w` +### y. `w` Sunucuda kimin online olduğunu gösterir. `users` komutu da aynı işlevi görmektedir. -### w. `wget` +### z. `wget` Dosya indirir. ```bash wget dosya wget http://site.com/dosya.txt ``` -### y. `whoami` +### aa. `whoami` Anlık giriş yapmış kullanıcı adını yazdırır. -### z. `whois` +### ab. `whois` Domain'in whois bilgilerini gösterir. ```bash whois domain